“Agressie en onveilige situaties hebben een enorme impact, zeker op medewerkers die net van de opleiding af zijn. Ik vroeg me af of we als organisatie wel genoeg deden om onze medewerkers hierin te begeleiden. Toen ontdekte ik dat er in het verleden een nazorgteam was binnen Horizon,” vertelt Jojet de Graaf. Ze verdiepte zich in het onderwerp, legde haar plan om een nazorgteam op te starten voor aan het managementteam en kreeg al snel groen licht: “Iedereen wil goed zorgen voor de medewerkers”.

Ze stelde een divers team samen van onder andere pedagogisch medewerkers, medewerkers van de opleidingsafdeling, een werkbegeleider en een afdelingscoördinator voor de verbinding met het managementteam. Daarna volgde het team een training: “In feite leer je in zo’n training op je handen zitten zodat mensen hun eigen verhaal en emoties kwijtkunnen. Je moet niet gaan hulpverlenen, alleen luisteren.”

Werkwijze

In 2017 ging het team van start. Het nazorgteam krijgt na een incident een melding van een leidinggevende of werkbegeleider en komt dan zo snel mogelijk in actie: “Onze nazorg begint altijd met een telefoontje. We leggen uit wie we zijn en wat we kunnen bieden. We luisteren en stellen vragen waarmee we proberen te polsen hoeveel last iemand van een gebeurtenis heeft. Slaap je goed? Kun je thuis je verhaal kwijt? We vragen ook of mensen nog een gesprek willen. Meestal voeren we maximaal vier of vijf gesprekken. Als iemand meer gesprekken nodig heeft, dan is de ervaring dat we hem of haar beter kunnen verwijzen naar een therapeut of andere hulp. Wij hebben in het team een medewerker die de Matrixmethode toe kan passen, een therapie die net als EMDR kan helpen om een herinnering minder traumatiserend te maken. Ze heeft toestemming om de methode in te zetten en doet dat nu geregeld. Dat is een extraatje van ons team, niet elke organisatie heeft zo iemand.”

De nazorg die het team biedt is in ieder geval geen one size fits all: “Doordat we goed luisteren zorgen we er automatisch voor dat we maatwerk bieden. We kunnen iemand na een week terugbellen, maar soms is een appje genoeg. We schakelen ook wel eens een externe vertrouwenspersoon in. Het nazorgteam bestaat natuurlijk uit collega’s. Er zijn situaties waarin dat niet handig is, bijvoorbeeld als privézaken meespelen of als dingen tussen collega’s onderling niet goed zijn gegaan.”

Gemiddeld zijn er een tot twee incidenten per maand waarvoor het nazorgteam wordt ingeschakeld. In hectische perioden, bijvoorbeeld na de zomervakantie of rond de feestdagen, is er vaak meer onrust op de groepen en neemt de agressie en onveiligheid toe: “Dan kan het best veel tegelijk zijn voor de mensen in het nazorgteam. Sommige incidenten zijn bovendien zo heftig dat ze ons ook bezighouden. Daarom willen we meer tijd gaan vrijmaken voor intervisie.”

Voordelen voor organisaties

Een ding weet ze zeker: een nazorgteam moet er zijn: “Sommige leidinggevenden denken: ‘Mijn team kan het wel aan’. Of ze zeggen: ‘Ik heb zelf al nazorg gegeven’. Natuurlijk is het goed dat een leidinggevende aandacht geeft, maar wij voeren een ander gesprek. Wij zijn neutraal en hebben een ander aanbod. Bovendien wil niet iedereen alles kwijt aan zijn leidinggevende. Die laatste heeft soms andere belangen. Inmiddels ziet men dat binnen de organisatie ook. Natuurlijk, je moet er mensen voor vrijmaken en tijd in investeren. Maar zo veel tijd kost het nu ook weer niet. Zeker met de huidige krapte op de arbeidsmarkt en het hoge ziekteverzuim is het de moeite waard. Juist nú wil je dat je medewerkers lekker in hun vel zitten. En niet iedereen is een makkelijke prater en niet iedereen kan thuis zijn verhaal kwijt. 99% van de medewerkers die we bellen vindt het fijn dat de organisatie nazorg regelt. Sommigen zijn zelfs verrast als we bellen, bijvoorbeeld de zzp’ers. Natuurlijk heeft niet iedereen nazorg nodig, maar iedereen waardeert zo’n telefoontje.”

Haar advies aan andere organisaties? “Zorg voor een divers team. Als je binnen je organisatie de vraag stelt wie in het nazorgteam wil, krijg je vanzelf het juiste type mens. Regel daarvoor een goede training. Met goede nazorg voorkom je dat mensen gaan uitvallen op hun werk. Bovendien, als het goed gaat met medewerkers, dan gaat het ook goed met de kinderen.”