We weten allang dat het niet werkt om vanuit een ivoren torentje te roepen: ‘zó gaan we het doen!’. Echte innovatie komt van onderaf, bottom-up dus. Maar hoe zorg je nu voor een innovatief klimaat en een structuur om met alle goede ideeën die er zijn aan de slag te gaan? Met die vraag ging het innovatieteam van Youké zo’n twee jaar geleden aan de slag. Inmiddels heeft het team van zeven innovatiemakelaars het innoveren naar een hoger plan getild. Projectleider Marten Goudzwaard en innovatiemakelaar Ben van Leeuwen vertellen hoe ze het hebben aangepakt.

Zeker in deze turbulente tijd moet je je als organisatie blijven vernieuwen en ontwikkelen. Maar hoe zorg je er nu voor dat iedereen binnen jouw organisatie de kans krijgt om met zijn goede idee de hulpverlening te innoveren? We volgden Youké in hun proces om medewerkers mee te laten denken over innovatie in een speciaal innovatieprogramma. In dit eerste verhaal interviewden we strategisch adviseur beleid Erik Klaassen en teamhoofd Conny Wijnands over hoe dat ging en wat ze van die periode hebben geleerd.

Gunou Mahmoud (21) kampte, na haar remigratie uit Irak, met een conversiestoornis. Ze werd tussen haar dertiende en haar zestiende geplaatst bij een eindeloze reeks zorg- en hulpverlenende instanties, van ziekenhuis tot MPU en van JeugdzorgPlus tot GGZ. Pas bij de autonomiegroep LUMC Curium in Oegstgeest stelde ze zich open voor de behandeling voor haar PTSS-klachten. ‘Daar gaven ze me vertrouwen en was niemand mijn baas.’ Als ervaringsdeskundige pleit ze nu actief voor gelijkwaardigheid en transparantie in de omgang tussen zorgverleners en cliënten.

Met ogenschijnlijk simpele oplossingen kun je in de jeugdhulp heel effectief de-escalerend werken. Inge Vos (31) woonde als puber een jaar bij de residentiële voorziening Het Huis in Amsterdam. Daar kreeg ze aan de ene kant de ruimte voor haar verdriet en boosheid, maar ook een liefdevolle knuffel op de momenten dat ze die zo hard nodig had. ‘Als ze me vasthield kwamen de echte emoties omhoog’

Ontbijtsessies, de Gouden Microfoon, de Complete agressie-aanpak, het e-book ‘Hoe bouw je een aantrekkelijke organisatie?’, een ‘Kansen in de regio’-kaart, een verkenning naar mbo’ers in jeugdhulp en een prachtige Inspiratieweek in juni. Het is zomaar een greep uit de totale opbrengst vanuit ons programma ‘Jeugdhulp. Alles in het werk’.

Een ander voorbeeld van ‘Zo normaal als mogelijk’ waar Sandra trots op is, is de gezamenlijke ochtendwandeling. ‘We merkten dat onze jongeren op slippers en half in pyjama naar school kwamen, die zit immers twee deuren verder. Daar hadden we conflicten over; een jongere zei dan ‘wat boeit het dat ik op slippers kom?’. Daar raakte hij de kern, want het fenomeen school is hier anders en dus hebben we het omgedraaid.

Alle jongeren verzamelen hier om 9 uur ’s ochtends bij de receptie en dan starten we de dag met een wandeling. Regen, wind, storm of sneeuw, we gaan gewoon. Het idee ‘ik ga naar school toe’ betekent normaal dat je een jas aan moet en schoenen aantrekt. De wandeling is bedacht om te blijven zitten in dat gevoel voor als je straks weer thuis woont. Natuurlijk is dat spannend, want iedereen kan het op een rennen zetten, maar er is het hele jaar nog niemand bij ons weggelopen tijdens de wandeling.

Nu zitten we in een fase dat we het gesprek aan gaan van ‘je kunt weglopen, dat is niet goed voor je toekomst, maar we gaan het ook weer herstellen’. Ook wanneer jongeren escaleren worden ze niet de klas uit gestuurd naar hun kamer, maar gaan we met ze naar buiten een rondje lopen en een gesprek voeren, dat werkt enorm goed. We moeten ze het mechanisme leren ‘je maakt een fout, we lossen het op, het is weer goed en we gaan weer door. Dat past ook bij de JouwZorg-methodiek, waarbij kinderen, maar ook hun ouders zelf regie krijgen en keuzes moeten maken.’

Teamgevoel

Bij het proces keek Horizon niet alleen naar de belangen van de jongeren, maar ook naar wat dat van de medewerkers vergt. ‘We hebben ons in de pilot vooral gericht op het samenkomen van de residentiele collega’s, dat is in mijn ogen een vergeten groep, maar die staan in de kern van het leven van de kinderen tijdens hun opname.

We legden de focus op het versterken van het teamgevoel en de saamhorigheid maar ook de professionaliteit. Als je voor een klus staat met zulke moeilijk kinderen, hoe ga je daarmee om? Daarvoor moet je bij jezelf te rade gaan, jezelf leren kennen, je bent je eigen instrument. Wat doet het met jou? Als je dat als team van elkaar weet, dan kun je veel beter op elkaar inspelen.

Zoals we bij onze jongeren hun talenten aanboren, zo doen we dat ook bij collega’s. Je hoort al je hele leven waar je niet goed in bent, dus we richten ons op waar je wel goed in bent en creëren daarmee de sfeer ‘als je het kunt bedenken, dan gaan we het proberen’. Daarmee krijgen mensen vleugels, zowel jongeren als collega’s.’

‘Wat voor mij  vooral een openbaring is, is dat we integrale gedragingen krijgen. Dat is ook de omslag die ik vanuit de nulmeting naar boven heb gehaald’, vertelt teamleider Laurent van @Anacare. Binnen deze organisatie is de Complete agressie-aanpak uitgevoerd en dat leverde heel wat nieuwe inzichten op.

Locatie Antonius (Horizon) van iHUB in Castricum op een zonnige donderdagochtend. Een mooie locatie voor de drie jeugdhulporganisaties van de pilot Aantrekkelijke organisatie om ervaringen uit te wisselen. Naast drie medewerkers van iHUB waren twee medewerkers van Partners voor Jeugd en een medewerker van Triade Vitree aanwezig. Waar staan ze nu? En wat kunnen ze van elkaar leren?

Wil je je groeimindset ontwikkelen of versterken? Download dan dan dit hele pakketje met handige informatie.

Robert Kool, mobiliteitsadviseur bij de Raad voor Kinderbescherming, deelt een paar tips op basis van zijn ervaringen met detachering.